همه ی اجسام در حال حرکت اند!
بله مطلب را درست خواندید ، همه ی اجسام اطراف ما ، حتی آنهایی که به نظر ساکن و بی حرکت می آیند مانند میز و صندلی و … دارای حرکت هستند.
اگر بتوان درون اتم را نگاه کرد هیچ چیز ساکنی دیده نمی شود.
مسافت :
در حرکت اجسام معمولا مسیر حرکت جسم مهم است ، مسیر حرکت همان نقطه هایی است که جسم هنگام حرکت خود از آن عبور کرده است که می تواند خطی راست یا منحنی باشد.
طول مسیر حرکت ، مسافت نام دارد.
بردار جابجایی :
جسمی از مکان اول به مکان دوم در حال حرکت است مسیر حرکت را بردار جابجایی و نقاطی که جسم از آنها عبور کرده را مسافت می نامند .
- بردار جابجایی هرگز نمی تواند بزرگتر از مسافت باشد ، ولی میتواند با آن برابر باشد.
- بردار جابجایی و حرکت هردو از جنس طول بوده و بر حسب متر (یا واحدهای بزرگتر آن کیلومتر و یا واحد کوچکتر آن سانتی متر ) اندازه گیری می شود.
مثال:
جسمی متحرک را در نظر بگیرین که ابتدا ۲ متر به سمت پایین و سپس سه متر به سمت راست حرکت می کند ، مسافت و جابجایی را محاسبه کنید :
مثال : مسافت و جابجایی انجام شده در شکل زیر را بدست آورید:
تندی متوسط :
بیان کننده سرعت حرکت جسم است ، اینکه یک جسم چه اندازه تند و یا کند حرکت می کند.
تندی متوسط از حاصل تقسیم مسافت بر حسب متر و زمان بر حسب ثانیه اندازه گیری می شود. و بر حسب متر بر ثانیه بدست می آید.
تندی لحظه ای :
به تندی هر متحرک در هر لحظه تندی لحظه ای یا تندی گفته می شود که اندازه دارد ولی جهت ندارد.
حرکت یکنواخت :
اگر تندی متحرکی که روی خط راست حرکت می کند ، ثابت باشد ، حرکت را یکنواخت روی خط راست می گویند ، زیرا تندی ثابت است .
در واقع اگر تندی متوسط و تندی لحظه ای برابر شوند به آن حرکت ، حرکت یکنواخت می گویند.
حرکت یکنواخت روی خط راست حرکتی است که در آن تندی ، ثابت باشد.
مثال :
اتومبیلی با تندی متوسط ۵۰ کیلومتر بر ساعت در ۱۲۰ دقیقه چه مسافتی را طی می کند ؟
سرعت متوسط :
نسبت جابجایی به زمان جابجایی را سرعت متوسط می نامیم :
سرعت لحظه ای :
سرعت متحرک در هر لحظه از زمان و یا سرعت متحرک در هر نقطه از مسیر حرکت را سرعت لحظه ای و یا سرعت می نامیم. که بر حسب متر بر ثانیه اندازه گیری می شود.
- بردار سرعت کمیتی است که علاوه بر اندازه ، جهت نیز دارد.
مثال :
متحرکی در مدت زمان ۳ ساعت ، ۲۱۶ کیلومتر جابجا می شود ، سرعت متوسط حرکت چند متر بر ثانیه است؟
شتاب متوسط :
در حرکت یکنواخت بر روی خط راست ، سرعت جسم ثابت است و تغییر نمی کند ، اما معمولا حرکت جسم با سرعت متغییر انجام می شود ، در این گونه موارد که سرعت جسم ثابت نمی باشد ، حرکت شتابدار گفته می شود.
- حرکت با سرعت ثابت ، حرکتی بدون شتاب است.
- شتاب متوسط برابر با نسبت تغییرات سرعت به زمان تغییر سرعت است.
مثال :
سرعت ثانویه متحرک پس از گذشت ۱۰ ثانیه را بدست آورید:
سرعت اولیه : ۱۰ متر بر ثانیه ، شتاب : ۲ متر بر مربع ثانیه :
