اھمیت صرف صبحانه
مطالعات دھه اخیر نشان داده است که تغذيه صحیح در قدرت يادگیری کودکان مؤثر است و نخوردن صبحانه ممکن است اثرات منفی بر يادگیری آن ھا داشته باشد. در شرايط ناشتايی کوتاه مدت طبیعی، مکانیسم ھموستاتیک، گلوکز خون را در سطح ثابتی نگه می دارد که برعملکرد طبیعی مغز لطمه وارد نشود و اگر مدت زمان ناشتايی طولانی تر باشد، نگھداری قندخون در سطحی که مغز قادر به فعالیت طبیعی خود باشد، دشوار تر شده و يادگیری و تمرکزحواس مختل می شود.
بررسی ھای سال ھای اخیر نشان داده است که افزايش نسبی قندخود موجب بھبود عملکرد مغز و يادگیری کودکان مدرسه ای می شود. به طوری که اعلام شدکودکانی که از خوردن صبحانه امتناع می ورزند، در انجام تکالیف رياضی کارايي کمتری دارند وقدرت خلاقیت و ابتکار آن ھا کاھش می يابد و نخوردن صبحانه در صورتی که تداوم يابد و تبديلبه عادت شود، خود علاوه بر عوارض فوق موجب کمبود دريافت مواد مغزی روزانه مورد نیاز خودمی شود که در وعده ھای ديگر جايگزين نخواھد شد و در نتیجه،کمبودکالری ويتامین ھا و املاحايجاد می شود.
برای اين که کودکان سنین مدرسه اشتھای کافی برای خوردن صبحانه داشته باشند، بايد شامرا در ساعات ابتدای شب صرف کنند و حتی الامکان شب ھا در ساعت معینی بخوابند تا صبح ھابتوانند زودتر بیدار شده و وقت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشند. اگر والدين صبحانه را بهعنوان يک وعده غذايی مھم تلقی کنند و ھر روز دور سفره صبحانه بنشینند، خود مشوق کودکانبه صرف صبحانه خواھند بود. والدين خوب بايد سحرخیزی، ورزش و نرمش صبحگاھی و خوردنصبحانه در محیط گرم خانواده را به کودکان خود بیاموزند.
غذاھايي از قبیل نان و پنیر و گردو، نان وتخم مرغ، نان و کره و مربا، نان و کره و خرما، ھمراه با يک لیوان شیر گرم، يک صبحانه سالم ومغذی برای کودکان سنین مدرسه به شمار می رود. البته بسته به میزان علاقه دانش آموز میتوان از غذاھايي از قبیل حلیم، عدسی، فرنی، شیر برنج ھم استفاده کرد که از ارزش غذاييبالايي برخوردارند. فراورده ھای تجاری غلات (مثل شیرين گندمک) ھمراه با شیر نیز يک غذایمفید برای صبحانه کودکان است. اين فراورده ھا را در صورتی که در دسترس باشد می توان بامقداری شیر سرد يا گرم و شکر مخلوط کرد و مصرف نمود
نقش میان وعده ھا در سلامت دانش آموزان
با توجه به این که سھم میان وعده ھا در تأمین انرژی و مواد مغذی ضروری، به ویژه برای دانشآموزان حائز اھمیت است با این حال، متاسفانه بسیاری از آنھا در این وعده ھا، خوراکی ھا و موادغذایی را می خورند که حاوی انرژی بالا و مواد مغذی پایین ھستند و بخش عمده ای از میان وعدهھا را چربی و مواد قندی ساده تشکیل می دھد. این نوع خوراکی ھا باعث ایجاد یک حس سیریکاذب درکودکان شده، بدون اینکه نیازھای تغذیه ای لازم را تأمین کنند و در صورتی که در زمان ھاینامناسب در طی روز صرف شوند، علاوه بر این که اشتھای کودکان را برای خوردن وعده ھای اصلی( که از نظر تغذیه ای کامل تر ھستند) از بین می برند به مرور زمان باعث ایجاد کمبودھای تغذیه ایدر آنھا می شوند، ھمچنین به خاطر داشتن انرژی زیاد، سبب تجمع انرژی در بدن و به دنبال آن بروزمشکل اضافه وزن و چاقی در کودکان می گردند.
تحقیقات مختلف نشان می دھند که، گنجاندن یک میان وعده ی مناسب و مغذی در برنامه یغذایی روزانه دانش آموزان می تواند بر حافظه ی کوتاه مدت، میزان توانایی یادگیری و به دنبالآن پیشرفت تحصیلی آنھا تأثیر مثبت داشته باشد.
Proper nutrition for students
میان وعده ی مناسب برای دانش آموزان در مدرسه و یا خانه باید شامل مواد غذایی و خوراکیھایی باشد که جزو گروه ھایی اصلی غذایی ھستند. چند نمونه از انواع میان وعده ھای مفید ومغذی برای دانش آموزان عبارت اند از:
میوه ھای تازه ی فصل مثل سیب ، پرتقال ، نارنگی ، موز و…
انواع سبزی ھا مثل ھویج ، خیار، گوجه فرنگی و…
میوه ھای خشک مثل کشمش، خرمای خشک، توت خشک، انجیر خشک، انواع برگه ھاو … این خوراکی ھا علاوه بر داشتن مواد قندی طبیعی حاوی برخی از انواع ویتامین ھا و
مواد مغذي مھم گروه میوه ھا شامل ويتامین A ، ويتامین C ، فیبر ومواد معدني است. املاح معدنی ھستند.شود. باعث مقاومت بدن در برابر بیماریھا، ترمیم یا بھبود زخم ھا و سلامت پوست بدن مي
انواع مغزھا مثل گردو( دارای امگا ٣ ، ( بادام، پسته شامی ( بدلیل ضد استرس بودن )و… که حاوی پروتئین گیاھی مرغوب و چربی مفید ھستند و ھمچنین میزانی از ویتامین
ھا و املاح معدنی را دارا می باشند.
شیر که می تواند به ھمراه بیسکویت ھای ساده و یا کیک ھای ساده ی خانگی میلشود.
انواع بیسکویت (مثل بیسکویت ھای سبوس دار و بیسکوییت ھای کنجدی)، ویفر، کیک ،
دقت گردد بیسکوییت ھای کرم دار جزو مواد غذایی غیر مجاز می باشند. بصورت میان وعده مصرف نمايند بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه راتأمین میكنند. به علت فیبر بالا و کلوچه نیز در گروه نان و غلات قرار دارند و اگر كودكان و دانش آموزان
خوراکی ھا را طوری تنظیم کنید که حداقل پوسیدگی را ایجاد کنند، مانند مصرف شیر با موز یا شیر با کلوچه و بیسکوییت یا سبزیجات در کنارمیوه و بعد از مصرف میان وعدهدانش آموز را تشویق به تمیز کردن دندان ھا ( در حالت ایده آل با مسواک) حتی از طریقشستشو با آب کنید.
انواع ساندویچ ھای نان و پنیر و گردو- نان و تخم مرغ آبپز و گوجه فرنگی- نان و پنیر وخیار – نان و پنیر و گوجه فرنگي – نان و كره و عسل – نان و خرما و گردو – نان و خرما و
تبصره : خیار و گوجه فرنگي ، شسته شده و ضدعفوني شده باشد. پنیر براي میان وعده دانش آموزان در مدارس استفاده شود.
در کودکانی که دچار اضافه وزن نیستند می توان از مقداری کره یا خامه ی پاستوریزه نیزدر تھیه ی انواع ساندویچ استفاده کرد.
ساندویچ مرغ، ھمبرگرخانگی ، انواع کوکو یا کتلت که در خانه تھیه می شوند به ھمراهسبزیجاتی مثل گوجه فرنگی و کاھو.
و به جاي آن از انواع سبوس دار و غني شده استفاده گردد توصیه میشود ، از نانھاي سفید به علت دارا بودن نمايه گلیسمي بالا كمتراستفاده شود
انواع غلات بو داده مثل برنجک، گندم برشته، ذرت بو داده تنقلات غذایی با ارزشیھستند و كودكان و دانش آموزان می توانند بعنوان میان وعده از آنھا استفاده کنند.
“خداوند را به خاطر داشتن نعمت فرزند بسیار شکر کنید و برای موفقیت فرزند خود دعا کنید.”
منبع مقاله :خانم چمنکار ،خانم اسماعیلی، اسماعیل حاجی زاده گان
