انواع استرس و شیوه های غلبه بر آن
تقسیم بندی اضطراب های تحصیلی
۱ – اضطراب تسهيل كننده يا تسريع كننده : این گونه از اظطراب که از آن میتوان به عنوان اضطراب مثبت یاد کرد باعث افزایش و بهره وری شخص می شود.
۲- اضطراب ناتوان كننده : بر خلاف اظطراب اول چنانچه اضطراب بیش از حد معینی بالا برود مخرب بوده و عدم تمرکز و اختلال در یادگیری را به همراه خواهد داشت.
نقص در روش های مطالعه و عدم مهارت های امتحانی نیز میتواند سبب ساز این اضطراب شود.
چه زمانی اظطراب ناشی از امتحان شکل می گیرد؟
به طور کلی اظطراب ناشی از آزمون از سن ۱۰ تا ۱۲ شکل می گیرد.
بیش از یک چهارم دانش آموزان درگیر اضطراب آسیب زا هستند و با افزایش سن میزان استرس نیز افزایش خواهد یافت.
آیا جنسیت دختر یا پسر بودن در اضطراب ناشی از آزمون موثر است؟
به طور کلی مسايل همچون فرهنگي و نقش هاي جنسيتي باعث می شود دختر ها مضطرب تر از پسران باشند ،زيرا اضطراب بوسیله دختران و زنان پذيرفته شده است . (كريگ و دابسون ۱۹۹۵).
چه چیزهایی باعث می شود که میزان اضطراب امتحان بیشتر شود؟
تنبیه و سرزنش کودک یا نوجوان به خاطر نمرات کم
انتظارات بیش برخی از معلمان
سخت بودن امتحانات
نحوه غلط برگزاری آزمون
میزان هوش دانش آموز
انگیزه و پیشرفت
شخصیت شکل گرفته در دانش آموز
و ….
چه چیزهایی باعث ایجاد اضطراب می شوند؟
- عوامل فردی : انتظارات بیش از حد نسبت به خود / کمبود اعتماد به نفس در خود / کمالگرا و شخصیت مضطرب داشتن / هوش متوسط / عدم برنامه ریزی / نداشتن تمرکز درامتحانات و درس خواندن
۲ – عوامل خانوادگی : شخت گیری بیش از اندازه / حمایت و تشویق نکردن دانش آموز / داشتن والدین مضطرب / ناسازگاری های خانوادگی / تهدید های بی جا / توجه بسیار زیاد به مسایل تحصیلی دانش آموز / سرزنش کردن و تنبیه / وضعیت اقتصادی ضعیف
۳ – عوامل مدرسه : محیط نامناسب محل آزمون / انتظارات بیش از حد معلمین / ایجاد کردن رقابت غیر سالم / عوامل تنش زا مانند سر صدا و نور عدم توجیه و برامه ریزی ها برای آزمون های مدرسه
علایم اضطراب در امتحانات چیست؟
نشانه ها و علايم اضطراب امتحان :
بي خوابي ، آشفتگي معده ،سرگيجه، بي اشتهايي، حالت تهوع ، تپش قلب ، تنگي نفس ، ناراحتي هاي گوارشي
لرزش در صدا ، ضعف ، عرق كردن
لكنت زبان ،خشكي دهان
حواس پرتی ، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن ، نداشتن تمرکز
علایم اضطراب پس از امتحان چیست؟
احساس گناه کردن ( کاش بیشتر مطالعه میکردم )
خشم و بدبینی ( معلمم نمي خواست من نمره خوبی بياورم )
سرزنش ( اگر كتاب درسي آنقدر خسته كننده نبود! )
افسردگي ( انگیزه ای برای اینکه در مدرسه بماند ندارد.)
دارو مصرف کنیم یا نه؟
در خیلی از موارد نیاز به استفاده از دارو نیست چرا که دارو ها علاوه بر عوارض جانبی گیجی و خشکی دهان را ایجاد کرده و همچنین قطع آن به دلیل وابستگی جسمی و روانی فرد را دچار مشکلاتی خواهد کرد.
لذا مصرف دارو غیر از تجویز پزشک، توصیه نمی شود.
نقش اولياي مدرسه در كاهش اضطراب امتحان :
آرامش دادن به دانش آموزان در جلسه امتحان ( جلسه ي امتحان نه انتقام)
اطمينان کامل دادن به دانش آموزان که سوالات مطرح شده از متن کتاب درسی خواهد بود.
ترتیب سوالات از ساده به سخت (قرار دادن سوالات سخت در آخر)
عدم رقابت های ناسالم در دانش آموزان
یادمان باشد هدف اصلی امتحان ، بررسی آموخته هایی که در کلاس فرا گرفته اند و نه چیزهایی را که نمی دانند
گرفتن امتحانات مستمر به منظور آشنا کردن دانش آموزان با نوع سوالات و نحوه امتحانات
آموزش ها و کلاس هاي جبراني
اجراي مسابقات علمي متفاوت و متعدد
و …
نقش مدير و معاون مدرسه در كاهش اضطراب امتحانات
اعلام برنامه زمانی امتحانات یک الی دو هفته قبل از شروع
تنظيم کردن زمان آزمون ها با توجه به سطح و سختي و آساني درس ها
خودداری از برگزاری امتحانات با وقت محدود و کم
آرامش دادن و هدایت دانش آموزان به مکان برگزاری آزمون چند دقیق قبل از شروع امتحان
پيش بيني مکان برگزاري مانند ، نور، تهويه مناسب ، دماي متعادل و مناسب ، صندلي ، حذف عوامل مزاحم صوتي و …
دعا و نيايش و توكل برخداوند زمان شروع آزمون
عدم حرکت و جابه جا شدن دانش آموزان زمان شروع آزمون
حضور معلم و استاد در جلسه و بيان جملات آرامش بخش
صحبت نکردن با دانش آموز در زمان آزمون
عدم توقف مراقبيین جلسه بالاي سر دانش آموزان به صورت طولانی
عدم گوشزد نکردن مراقبين به جواب اشتباه سؤال دانش آموز
کنترل و عدم برخورد شدید با دانش آموز خاطی
چک کردن سوالات امتحانی به لحاظ کیفیت و خوانایی
آیا خانواده هم میتواند در کاهش اضطراب موثر باشد؟ پاسخ بلی با شرایط و ویژگی های زیر:
جو عاطفيش و به دور از تنش ها و مشاجرات خانوادگی
کم کردن مهمانی های مکرر و غیر ضروری
توجه کافی به خواب و استراحت دانش آموز
کاهش و یا حذف وظایف محوله به دانش آموزان در زمان امتحانات
كاهش زمان تماشاي تلويزيون و همچنین شبکه های اجتماعی و بازی تا حد امكان
عدم ترس و دلهره در دانش آموز
عدم فشار بیش از اندازه برای مطالعه کردن دانش آموز
عدم سرزنش دانش آموز به خاطر نمرات پایین
جلوگیری از فشار های زیادی مانند حبس کردن دانش آموز جهت مطالعه
برنامه ریزی صحیح غذایی و مناسب و قوی ویژه ایام امتحانات و عدم استفاده از مواد كافئين دارمثل : نوشابه ، قهوه ، و غذاهای ادویه دار
مصرف موارد گیاهی مثل عرق نعناع ، دوغ ، عرق بيدمشك و كاسني
عدم بروز انتظار بالا از دانش آموز از سوي خانواده ها نسبت به نمرات بالا
عدم مقايسه فرزندان با يكديگر و با ديگران
جلوگیری از گوشزدهای مکرر و خسته کننده به دانش آموز
ايجاد انگيزه ، تقويت روحيه با ارايه ي پاداش و تقويت هاي مطلوب
بررسی برگه های امتحانی دانش آموز جهت تشخیص نقاط قوت و نقاط ضعف
نقش دانش آموزان در كاهش اضطراب امتحانات :
توكل به خدا هنگام امتحان وهمچنین توسل به دعا و نيايش و با وضو بودن در سر جلسه آزمون
تقسيم مباحث درسی ومطالعه ي به مرور (یادمان باشد شب امتحان زمان مرور درس است و نه مطالعه!!)
تنظيم وقت با برنامه امتحاني
بستن و عدم مطالعه قبل از شروع آزمون
اضطراب گاهی گول زنندس و به شما القا میکند که از تلاش و کوشش دست بردارید. به این احساس اهمیت ندهید و به مطالعه درس امتحانی خود مشغول شوید.
استراحت و غذاي كافي در شب امتحان
در صندلی امتحان چند نفس عميق بکشید.
پوشيدن لباس مناسب و راحت و خوردن تغذيه كافي قبل از شروع امتحان
جلوگیری از بیان حرف های منفی “امتحان سخت است ، هیچی نمی فهمم قبول نمیشم و …”
شروع به جواب سوالات آزمون از ساده به سخت.
بی تفاوت بودن به اتفاق ها و رخداد های خاص در جلسه
دوری از دانش آموزانی که مزاحمت ایجاد می کنند.
شاد موفق باشید
